इंडक्शन हार्डनिंग आणि इलेक्ट्रिक रेझिस्टन्स हीटिंग या इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक इंडक्शनद्वारे इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक इंडक्शनद्वारे विद्युत प्रवाहकीय सामग्री, जसे की धातू किंवा सेमीकंडक्टर गरम करण्याच्या दोन भिन्न पद्धती आहेत. त्यांची तत्त्वे, फायदे, तोटे आणि अनुप्रयोगांच्या बाबतीत त्यांच्यात काही समानता आणि फरक आहेत.
येथे दोन पद्धतींची थोडक्यात तुलना आहे:
- तत्त्व: इंडक्शन हार्डनिंग बदलते चुंबकीय क्षेत्र निर्माण करण्यासाठी पर्यायी प्रवाह (AC) वापरते जे सामग्रीमध्ये एडी प्रवाहांना प्रेरित करते. हे एडी प्रवाह सामग्रीच्या प्रतिकारामुळे उष्णता निर्माण करतात. इलेक्ट्रिक रेझिस्टन्स हीटिंग मटेरियलमधून जाण्यासाठी डायरेक्ट करंट (DC) किंवा AC वापरते, ज्यामुळे सामग्रीच्या प्रतिकारामुळे उष्णता निर्माण होते.
- फायदे: इंडक्शन हार्डनिंग कमी वेळेत उच्च तापमान निर्माण करू शकते, ज्यामुळे सामग्रीची ताकद आणि परिधान प्रतिरोधकता सुधारू शकते. हे उर्वरित सामग्रीवर परिणाम न करता केवळ विशिष्ट भागांना कठोर करू शकते. इलेक्ट्रिक रेझिस्टन्स हीटिंगमुळे सामग्रीच्या मोठ्या भागांना एकसमान गरम करता येते, जे कोरडे, बेकिंग किंवा ॲनिलिंग हेतूंसाठी उपयुक्त असू शकते.
- तोटे: इंडक्शन हार्डनिंगसाठी उच्च-फ्रिक्वेंसी एसी पुरवठा आणि योग्य कॉइल डिझाइन आवश्यक आहे, जे महाग आणि गुंतागुंतीचे असू शकते. हे इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक इंटरफेरन्स (ईएमआय) देखील निर्माण करते, जे इतर उपकरणे किंवा प्रणालींना प्रभावित करू शकते. विद्युत प्रतिरोधक हीटिंगसाठी मोठ्या प्रमाणात शक्ती आणि सामग्रीसाठी एक चांगला कंडक्टर आवश्यक आहे, जे अकार्यक्षम आणि व्यर्थ असू शकते.
- अनुप्रयोग: प्रेरण कठोर एरोस्पेस, ऑटोमोटिव्ह, वैद्यकीय इत्यादी विविध उद्योगांमध्ये पृष्ठभाग कडक करणे, वितळणे, ब्रेझिंग, सोल्डरिंग, संकुचित फिटिंग, ताण कमी करणे इत्यादीसाठी वापरले जाते. इलेक्ट्रिक रेझिस्टन्स हीटिंग इलेक्ट्रिक इस्त्री, इलेक्ट्रिक हीटर्स, मातीची भांडी कोरडे करणे किंवा बेकिंगसाठी वापरली जाते, धातूंचे उष्णता उपचार इ.